Türkiye Akıllı Ulaşım Sistemleri Derneği (AUS Türkiye) ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen “Conf-ITS’25 1. Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Konferansı”, 16 – 17 Nisan 2025 tarihlerinde Teknopark Ankara’da geniş bir katılımla gerçekleştirildi. Konferansın başkanlığını, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (UAB) Bakan Yardımcısı Sayın Dr. Ömer Fatih Sayan, Danışma Kurulu Başkanlığını Haberleşme Genel Müdürü Sayın Aysel Kandemir ve Düzenleme Kurulu Başkanlığını Haberleşme Genel Müdürü Yardımcısı/AUS Türkiye Başkanı Sayın Esma Dilek yaptı.
Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Konferansı’na kamu kurumları, yerel yönetimler, özel sektör kuruluşları, üniversiteler, STK’lar, yurt içinden ve yurt dışından akademisyenler, uzmanlar, araştırmacılar ve sektör paydaşları katılım ve katkı sağladı. Konferans, akıllı ulaşım alanında çalışmaları olan Türkiye’deki ve uluslararası düzeydeki paydaşları bir araya getirerek bilgi ve deneyim paylaşımı yapılmasına aracı oldu. Ayrıca alanında uzmanlaşmış birçok sektör paydaşı, sergi faaliyetiyle bir araya gelerek tanıtım ve sunumlarını yapmak suretiyle iş birliklerinin oluşmasına olanak sağladı. Konferansta sunulan bildiriler ve projeler AUS’un bilinirlik ve farkındalığının artırılmasında etkili oldu.
Konferansın açılış konuşmaları, Esma Dilek’in konuşması ile başladı. Dilek, konuşmasında büyüyen şehirlerin karşı karşıya kaldığı ulaşım sorunlarına dikkat çekerek “Trafiğin etkin yönetimi, sera gazı emisyonlarının azaltılması, ulaşım ağlarının daha verimli kullanımı ve yol güvenliğinin artırılması gibi konular, bizleri yeni çözümler üretmeye teşvik etmektedir” dedi. Akıllı ulaşım sistemlerinin yalnızca bugünü değil, geleceği de şekillendiren bir dönüşüm sürecinin kilit noktalarından biri olduğunu vurgulayan Dilek, “Bu konferans; akademisyenler, kamu kurumları, özel sektör temsilcileri ve tüm paydaşların ortak bir platformda buluşmasını sağlayarak bilgi paylaşımı ve iş birliği açısından eşsiz bir zemin oluşturmaktadır. Sektördeki ve akademideki güncel gelişmelerin değerlendirileceği, yenilikçi projelerin tanıtılacağı ve farklı disiplinlerden gelen uzmanların görüş alışverişinde bulunacağı bu konferansın, ülkemizde akıllı ulaşım sistemleri konusunda önemli bir kilometre taşı olacağına inancımız tam” ifadelerini kullandı. Otonom araçlar, yapay zekâ destekli ulaşım çözümleri ve yeşil ulaşım teknolojileri gibi birçok başlığın ele alınacağı iki gün sürecek konferansın düzenlenmesinde emeği geçen herkese teşekkür eden Dilek, “AUS alanında farkındalığın artmasını ve yeni iş birliklerine zemin hazırlamasını temenni ediyoruz” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Açılış konuşmaları, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin ERÇAKAR’ın ve UAB Haberleşme Genel Müdürü Sayın Aysel Kandemir konuşmaları ile devam etti.
Kandemir: “Bakanlık olarak 2012 yılından itibaren AUS alanında stratejik çalışmalar yürütüyoruz”
Açılış oturumu konuşmacılarından UAB Haberleşme Genel Müdürü Aysel Kandemir, konuşmasında AUS Türkiye ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen bu konferansta katılımcıları ağırlamaktan mutluluk duyduklarını ifade etti. Kandemir, “Artık her şeyin ‘akıllı’ olduğu bir dünyaya doğru hızla ilerliyoruz” diyerek bilgi ve iletişim teknolojilerinin ulaşımdan sağlığa, sanayiden enerjiye, eğitimden sosyal hayata kadar her alanı dönüştürdüğüne dikkat çekti. Bu dönüşümde akıllı ulaşım sistemlerinin kritik bir rol oynadığını vurgulayan Kandemir, “Bakanlık olarak 2012 yılından itibaren AUS alanında stratejik çalışmalar yürütüyoruz. Ulaşım şebekelerinin veriye dayalı olarak etkin ve verimli kullanılması, ulaşımda güvenlik ve konforun yükseltilmesi, çevre ve enerji kaynakları üzerindeki negatif etkilerinin azaltılması, temel amaçlarımız arasında yer alıyor. Tüm ulaşım modlarımızda akıllı ulaşım sistemlerini yaygınlaştırmayı amaçlıyoruz. Türkiye’de AUS alanında yapılacak çalışmalara yol göstermek amacıyla AUS’a ilişkin konuları bir bütün olarak ele alan bir belge niteliği taşıyan ‘Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi Eylem Planları’nı geniş paydaş katılımıyla hazırlayarak AUS alanında strateji ve vizyonumuzu ortaya koyduk. Ülkemizin 2024-2028 yıllarını kapsayan 12. Kalkınma Planı hedefleri ile uyumlu olacak şekilde 2025-2030 yıllarını kapsayan Eylem Planımızı hazırlayarak paydaşlarımızın görüşlerine sunduk. Paydaş görüşleri doğrultusunda revize ettiğimiz yeni dönem Eylem Planımızın yakın bir zamanda yayınlanmasını ve sizlerle paylaşmayı temenni ediyoruz” dedi. Ulusal AUS Mimarisinin oluşturulması hedefiyle tamamlanan projelerden bahseden Kandemir, “Uydu Destekli Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Otomasyon Projesi kapsamında IoT antenler geliştirdik. Türkiye’nin mevcut ihtiyaçları ve gelecek perspektifini de dikkate alınarak AUS mimarisini yerelleştirme ve özgünleştirme çalışmalarını tamamladık. Proje kapsamında hazırladığımız Ulusal AUS Mimarimizi çok yakında sizlerle paylaşıyor olacağız.” açıklamasında bulundu. Kandemir, yapay zekâ, hyperloop, blokzincir gibi yeni nesil teknolojilere yönelik araştırmalarla sektöre yön vereceklerini ifade etti. Kandemir ayrıca, “Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemleri (K-AUS) Uygulama Koridorunun kurulması için İstanbul’da Hasdal ve Havalimanı arasında çalışmalarımıza başladık” diyerek yakın dönem projeler hakkında bilgi verdi. Akademik iş birlikleri, teknik standartların belirlenmesi, araç içi haberleşme sistemleri, otonom araçlar ve çevreci ulaşım çözümleri gibi birçok başlıkta yürütülen projeleri aktaran Kandemir, “Ülkemizde Akıllı Ulaşım Sistemlerinin yaygınlaştırılması hususunda eğitim ve insan kaynağı konusu da önem arz etmektedir. Bu çerçevede AUS alanında nitelikli insan kaynağı yetiştirilmesi amacıyla ERTICO, AUS Türkiye ve Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) iş birliği ile birçok farklı konu başlıklarında eğitimler düzenledik ve düzenlemeye devam ediyoruz” dedi. Konuşmasının sonunda tüm katılımcılara teşekkür eden Aysel Kandemir, “Katılımlarınızdan dolayı Bakanlığımız ve çalışma arkadaşlarım adına hepinize ayrı ayrı teşekkür ediyor; sizleri saygıyla selamlıyorum” diyerek sözlerini noktaladı.
Dr. Ömer Fatih Sayan: “Akıllı ulaşım sistemleri, sürdürülebilir şehirler ve yerli teknoloji için kilit öneme sahip”
Conf-ITS 1. Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Konferansı’nın son açılış konuşması, UAB Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan tarafından yapıldı. Konuşmasına tüm konukları selamlayarak başlayan Dr. Sayan, akıllı ulaşım sistemlerinin çok disiplinli yapısına dikkat çekerek bu konferansın önemine vurgu yaptı. Sayan konuşmasında, etkinliğin düzenlenmesinde emeği geçen AUS Türkiye ve Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’ne teşekkür etti. Bakan Yardımcısı Dr. Sayan, AUS’un yalnızca bir ulaşım teknolojisi değil, aynı zamanda çevreci, güvenli ve verimli şehirler inşa etme yolunda kritik bir araç olduğunun altını çizerek, “Malumunuz akıllı ulaşım sistemleri disiplinler arası bir çalışma alanı. Bu nedenle burada konuyla ilgili tüm tarafları bir arada görmek, yeni dönemde yapacağımız çalışmalar için bizlere gerçekten güzel bir motivasyon kaynağı oluşturuyor” dedi. Bakanlık olarak AUS alanındaki stratejik yaklaşımı detaylandıran Sayan, konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “Bizler de Bakanlık olarak Haberleşme Genel Müdürlüğümüz koordinasyonunda ilgili kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, üniversiteler ve ilgili tüm paydaşlarımızla istişare halinde yürüttüğümüz çalışmalar ile Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Strateji Belgesi ve Eylem Planları hazırlıyor ve bu alanda politika ve stratejimizi belirliyor, atılacak adımları ortaya koymaya devam ediyoruz.”
Sayan, ülkemizde hızlı şekilde yaygınlaşan AUS uygulamaları için belirli bir planlama ve standardizasyon ihtiyacına işaret ederek, Ulusal AUS Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nın bu ihtiyaçlara yanıt veren bir yol haritası olduğunu belirtti. Bilgi ve iletişim teknolojileri ile haberleşme altyapısının AUS’un temel bileşenlerinden biri olduğunu vurgulayan Sayan, sektör verilerini paylaşarak “Ülkemizde; bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün hacmi 2003 yılında 20 Milyar TL seviyesinde iken bugün 784,6 milyar TL seviyesine çıkmış durumda. Mobil hizmetlerden faydalanan abone sayısı 94,5 milyona yaklaşırken, genişbant internet abone sayısı bugün 96,43 milyona ulaştı. Son sekiz yılda internette; sabit abonelerin aylık kullanımı yaklaşık dört kat, mobil abonelerin aylık kullanımı ise yaklaşık sekiz kat arttı. Sayın Cumhurbaşkanımızın belirlemiş olduğu vizyon çerçevesinde teknolojiyi sadece kullanan değil; aynı zamanda üreten bir ülke olma hedefimiz doğrultusunda; yerli ve milli çözümlerimizi üretmek ve uçtan uca yerli ve milli haberleşme şebekelerini kurmak üzere çalışmalarımızı sürdürüyoruz. 2016 yılında ülkemizde kullanılmaya başlanan 4.5G hizmetleri ile ilk yatırım döneminde %1 seviyesinde olan yerlilik oranı, bugün itibariyle %50 seviyesinin üstünde. Hedefimiz bu oranı çok daha ileriye taşımak” ifadelerini kullandı. Konuşmasında devam eden projelere de değinen Sayan, AUS alanında kaydedilen ilerlemeyi şu sözlerle açıkladı: “Haberleşme Genel Müdürlüğümüz tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde, ülkemizde akıllı ulaşım sistemlerinin planlanması, tanımlanması, yaygınlaştırması ve entegrasyonun sağlanması adına bir çerçeve sunan Ulusal AUS Mimarisini geliştirme çalışmalarımızı tamamladığımızı ifade etmek isterim. Ulusal AUS Mimarimizi çok yakında sizlerle detaylı olarak paylaşıyor olacağız. Ulusal AUS Mimarisine ait mimari katmanların, hizmet paketlerinin ve mimari yazılım aracının yer aldığı bir Ulusal AUS Platformunu da yakında kamuoyunun hizmetine sunacağız. Söz konusu platformda, AUS sektörüne ait projeler, ulusal ve uluslararası standartlar, ilgili mevzuat, ulusal ve uluslararası alanda yapılan çalışmalar ve etkinlikler de yer alacak”. Dr. Sayan ayrıca Kooperatif Akıllı Ulaşım Sistemleri (K-AUS) Uygulama Koridorunun kurulmasına yönelik ilk adımların atıldığını, büyükşehirlerde akıllı otopark ve yolcu bilgilendirme sistemlerinin yaygınlaştırıldığını belirtti. Elektrikli araçlar, Türkiye Kart uygulamaları ve mikromobilite alanındaki ilerlemelere de değinen Dr. Sayan, ulaşımda çevresel sürdürülebilirliği destekleyen projelerin hız kesmeden sürdüğünü söyledi. Konuşmasında araç içi bilgi sistemleri ve V2X teknolojilerindeki gelişmelere dikkat çeken Sayan, “Haberleşme Genel Müdürlüğümüz tarafından ilgili üniversitelerimizle yürüttüğümüz Ar-Ge çalışmaları ile hücresel ve kablosuz haberleşme teknolojileri kullanılan araç içi bilgi ve haberleşme sistemleri ve bu sistemler tarafından veri toplanmasına yönelik gerekli teknik altyapı çalışmalarını ortaya koyduk. Bu sayede, hem bilgi ve iletişim teknolojilerinin yol ve sürüş güvenliği konusunda avantajlarından daha fazla faydalanmayı hem de ilgili altyapı geliştiricilerine, otomotiv üreticilerine, teknoloji geliştiricilere, ülkemizde araçtan her şeye (V2X) teknolojilerinin uluslararası kriterlere uygun şekilde geliştirilmesi konusunda yol gösterici olmayı hedefliyoruz” dedi. Konuşmasını, ülkelere özgü AUS modellerinin gerekliliğine vurgu yaparak tamamlayan Sayan, şu ifadeleri kullandı: “Bir ülke için uygun olan bir model, sosyal, coğrafi, demografik ve benzeri pek çok nedene dayalı olarak diğer ülke için uygun olmayabilir. Bugün ülkemizde uyguladığımız ve faydasını gördüğümüz bir modelin ise on yıl sonra teknolojik gelişmeler ve benzeri nedenlerle faydası azalabilir. Bu itibarla, ülkenin ihtiyaçları ve altyapısına göre gerekli analizlerin yapılması ve en uygun modelin benimsenmesi önem arz ediyor. Biz de ülkemiz için belirleyeceğimiz modelin sürdürülebilir olması bakış açısıyla, gayretli ve özenli bir şekilde tüm çalışmalarımızı başarıyla sonuçlandırmaya devam edeceğiz.”
Dr. Ömer Fatih Sayan, konuşmasının sonunda konferansın düzenlenmesine katkı sunan kurumlara teşekkür ederek “Etkinliğin tüm katılımcılar ve ülkemiz açısından hayırlı sonuçlara vesile olmasını diliyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum” sözleriyle açılış konuşmasını sonlandırdı.
Açılış konuşmalarının ardından düzenlenen “8. Ulaşımda Aklın Yolu Ödülleri” ödül töreninde, Haberleşme Genel Müdürlüğü “Uydu Destekli Ulusal Akıllı Ulaşım Sistemleri Otomasyon Projesi” ile “Sektöre Katkı” kategorisinde ödüle layık görüldü. Ödül töreninin ardından, saat 14.30 – 16.00 arasında “Akıllı Ulaşım Uygulamaları & Araştırmaları” başlığıyla düzenlenen panel gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü UAB Haberleşme Genel Müdürü Aysel Kandemir’in üstlendiği panelde; Dr. Mustafa Karakoç, Doç. Dr. Dilum Dissanayake, Doç. Dr. Tuğba Arsava, Martin Böhm ve Susan Harris, akıllı ulaşım sistemlerine ilişkin güncel uygulamaları ve akademik araştırmaları katılımcılarla paylaştı. Konferansın ilk günü, saat 16.30 – 17.30 arasında Prof. Dr. Nevzat Tarhan’ın “Değişen Dünyada Kötülük ve Yapay Zekâ” başlıklı söyleşisiyle sona erdi.
Konferansın ikinci günü, “Ulaşım Arenası” başlıklı geniş katılımlı interaktif bir panel ile başladı. Dr. Kaan Yıldızgöz’ün moderatörlüğünde yapılan panelde; Prof. Dr. Mehmet Tektaş, Gökhan Macit, Aynur Uluğtekin, R. Çağrı Yüzbaşıoğlu, Muhammed Alyürük, Dr. Fuat Yalçınlı, Dr. Reha Çetin, Helin Kan, Tayfun Dar ve Emrah İlteray; güncel ulaşım sorunlarını, çözüm önerilerini ve akıllı ulaşım teknolojilerine dair perspektiflerini katılımcılarla paylaştı.
“Ulaşım Arenası” başlıklı panelin akabinde, TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu Başkanı Adil KARAİSMAİLOĞLU, davetli konuşmacı olarak Ulaşım ve Akıllı Ulaşım Sistemleri konularında detaylı bir sunum yaptı.
Konferansın ikinci günü öğleden sonra, 14.30 – 16.00 saatleri arasında “Emniyetli, Sürdürülebilir, Erişilebilir, İnsan ve Çevre Odaklı Hareketlilik” başlıklı panel gerçekleştirildi. Prof. Dr. Ahmet Yazıcı’nın moderatörlüğünde düzenlenen oturumda; Martin Böhm, Sevda Sancak Yakan, Dr. Volkan Şen, Özlem Coşkun ve Ezgi Kılınçkaya konuşmalarıyla yer aldı. Panelde, insan ve çevre odaklı hareketlilik anlayışı çerçevesinde güvenli, sürdürülebilir ve erişilebilir ulaşım çözümleri ele alındı.
Konferansın kapanış bölümü, 16.30 – 17.30 saatleri arasında gerçekleştirildi. Bu bölümde davetli konuşmacı olarak yer alan, İnşaat Mühendisi-Karayolları Sektör Duayeni Sayın Aynur Uluğtekin, katılımcılar ile iş yaşamı ve ulaştırma sektörü deneyimlerini paylaştı.
Konferans kapsamında hazırlanan ve hakem değerlendirmeleri sonrasında sunuma uygun bulunan bildiriler; iki gün devam eden konferansta sunuldu. Bildiriler; Prof. Dr. Hediye Tüydeş Yaman, Doç. Dr. Metin Mutlu Aydın, Doç. Dr. Orhan Topal, Dr. Öğr. Üyesi Caner Pense, Dr. Tolga Ercan, Dr. Öğr. Üyesi Elif Çiçek ve Dr. Kaan Yıldızgöz moderatörlüğünde, sekiz oturumda iki gün boyunca sunuldu.
Konferans, AUS Türkiye Başkanı Esma Dilek’in kapanış konuşması ile sona erdi.